Τα συνηθέστερα συμπτώματα των αιμορροΐδων περιλαμβάνουν αιμορραγία από τον πρωκτό (συνήθως ζωηρό κόκκινο αίμα που φαίνεται στο χαρτί υγείας ή στη λεκάνη), κνησμό ή ερεθισμό γύρω από τον πρωκτό και πόνο ή αίσθημα καύσου, ειδικά κατά την κένωση. Μπορεί επίσης να νιώθετε ένα πρήξιμο ή ψηλαφητό εξόγκωμα (ιδίως αν πρόκειται για εξωτερική αιμορροΐδα ή προπίπτουσα εσωτερική). Ορισμένοι ασθενείς αναφέρουν αίσθημα ότι δεν αδειάζει πλήρως το έντερο μετά την κένωση, λόγω των αιμορροΐδων. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, το εξόγκωμα των αιμορροΐδων προβάλλει προς τα έξω και γίνεται ορατό ή χρειάζεται επανατοποθέτηση μέσα στον πρωκτό.

Οι αιμορροΐδες συνήθως εμφανίζονται όταν ασκείται αυξημένη πίεση στις φλέβες του ορθού, με αποτέλεσμα να διογκώνονται. Συχνές αιτίες και παράγοντες που συμβάλλουν είναι η χρόνια δυσκοιλιότητα και το έντονο σφίξιμο κατά την αφόδευση, η παρατεταμένη καθιστική στάση ή ορθοστασία, η παχυσαρκία, καθώς και η εγκυμοσύνη ή ο τοκετός που αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση. Επίσης, δίαιτες φτωχές σε φυτικές ίνες (που προκαλούν σκληρά κόπρανα), η ανεπαρκής πρόσληψη υγρών, το συχνό σήκωμα βαριών αντικειμένων και η έλλειψη σωματικής άσκησης αποτελούν παράγοντες κινδύνου. Υπάρχει και περίπτωση κληρονομικής προδιάθεσης – μερικοί άνθρωποι έχουν πιο αδύναμα φλεβικά τοιχώματα από γενετικής άποψης. Τέλος, ακόμα και η χρόνια διάρροια ή ο έντονος χρόνιος βήχας μπορούν να ευνοήσουν την εμφάνιση αιμορροΐδων λόγω της επαναλαμβανόμενης πίεσης στην περιοχή.

Εσωτερικές αιμορροΐδες ονομάζουμε αυτές που βρίσκονται στο εσωτερικό του πρωκτικού σωλήνα, δηλαδή μέσα στο ορθό. Δεν είναι ορατές εξωτερικά και συνήθως δεν προκαλούν πόνο, επειδή η περιοχή έχει λίγες νευρικές απολήξεις πόνου – ωστόσο μπορεί να παρουσιάσουν ανώδυνη αιμορραγία (λίγο ζωηρό κόκκινο αίμα) κατά την κένωση. Εξωτερικές αιμορροΐδες είναι εκείνες που εμφανίζονται κάτω από το δέρμα γύρω από το άνοιγμα του πρωκτού. Αυτές συχνά φαίνονται ή ψηλαφώνται σαν μικρά εξογκώματα και μπορεί να προκαλέσουν πόνο, φαγούρα ή κάψιμο στην περιοχή, διότι το δέρμα του πρωκτού έχει πολλά νεύρα. Αν μια εσωτερική αιμορροΐδα διογκωθεί πολύ και προπίπτει προς τα έξω, μπορεί να γίνει αισθητή σαν ένα μαλακό εξόγκωμα που βγαίνει από τον πρωκτό (και ενίοτε πονάει όταν συμβαίνει αυτό). Οι εξωτερικές αιμορροΐδες επίσης μπορούν να υποστούν θρόμβωση (σχηματισμό θρόμβου αίματος), οπότε γίνονται ιδιαίτερα επώδυνες και σκληρές – αυτή είναι η λεγόμενη θρομβωμένη αιμορροΐδα.

Οι αιμορροΐδες από μόνες τους δεν είναι επικίνδυνες ούτε απειλητικές για τη ζωή – αποτελούν μια καλοήθη πάθηση. Προκαλούν βέβαια δυσφορία, πόνο και ενόχληση, αλλά σπάνια οδηγούν σε σοβαρές ιατρικές επιπλοκές. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η χρόνια αιμορραγία από μεγάλες αιμορροΐδες (που συνεχίζεται για μεγάλο διάστημα) μπορεί να προκαλέσει αναιμία λόγω έλλειψης σιδήρου, αν και αυτό είναι σχετικά σπάνιο. Μια πολύ διογκωμένη εξωτερική αιμορροΐδα μπορεί επίσης να θρομβωθεί ή να υποστεί φλεγμονή, προκαλώντας έντονο πόνο και (σπάνια) λοίμωξη στην περιοχή – καταστάσεις που μπορεί να χρειαστούν ιατρική παρέμβαση. Το πιο σημαντικό είναι ότι συμπτώματα όπως το αίμα στα κόπρανα δεν πρέπει να αποδίδονται αυτόματα μόνο στις αιμορροΐδες χωρίς αξιολόγηση, διότι παρόμοια συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν και σε άλλες παθήσεις. Γενικά, όμως, οι ίδιες οι αιμορροΐδες δεν προκαλούν καρκίνο ή άλλες επικίνδυνες νόσους.

Δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη χρονική διάρκεια που κρατάνε οι αιμορροΐδες – αυτό εξαρτάται από τη σοβαρότητα της κατάστασης και το κατά πόσο αντιμετωπίζεται. Οι μικρές και ήπιες αιμορροΐδες συχνά υποχωρούν από μόνες τους μέσα σε λίγες ημέρες χωρίς κάποια ειδική θεραπεία. Από την άλλη, μεγαλύτερες ή πιο σοβαρές αιμορροΐδες (π.χ. προχωρημένου βαθμού που προβάλλουν έξω) μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες για να βελτιωθούν. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι αιμορροΐδες μπορεί να εμμένουν ή να υποτροπιάζουν (να ξαναεμφανίζονται περιοδικά) εάν δεν αντιμετωπιστεί η αιτία που τις προκαλεί. Με την κατάλληλη αγωγή και αλλαγές στον τρόπο ζωής (διατροφή, συνήθειες τουαλέτας κλπ.), η διάρκεια των συμπτωμάτων μπορεί να μειωθεί σημαντικά και να επιταχυνθεί η ίασή τους.

Ναι, σε αρκετές περιπτώσεις οι αιμορροΐδες υποχωρούν μόνες τους χωρίς επεμβατική θεραπεία, ιδίως αν είναι ήπιες. Βοηθάει πολύ να υιοθετήσετε κάποιες αλλαγές όπως βελτίωση της διατροφής (περισσότερες ίνες, φρούτα, λαχανικά και πολύ νερό) ώστε να αντιμετωπιστεί η δυσκοιλιότητα και να μην ζορίζεστε στην τουαλέτα. Πράγματι, πολλοί άνθρωποι διαπιστώνουν ότι τα συμπτώματα μειώνονται αισθητά μετά από μερικές ημέρες ή μια εβδομάδα απλών μέτρων φροντίδας στο σπίτι, χωρίς κάποια ειδική ιατρική παρέμβαση. Ωστόσο, οι πιο μεγάλες ή χρόνιες αιμορροΐδες δύσκολα εξαφανίζονται εντελώς από μόνες τους – μπορεί προσωρινά να βελτιωθούν, αλλά συχνά επανέρχονται αν δεν γίνει κάποια θεραπεία ή αλλαγή στις συνήθειες. Εάν οι ενοχλήσεις επιμένουν και δεν υποχωρούν μόνο με συντηρητικά μέτρα, ίσως χρειαστεί εξέταση από γιατρό και πιο στοχευμένη αντιμετώπιση.

Θα πρέπει να δείτε γιατρό όταν οι αιμορροΐδες δεν βελτιώνονται μέσα σε περίπου μία εβδομάδα με τα απλά μέτρα ανακούφισης στο σπίτι ή όταν τα συμπτώματα είναι πολύ έντονα. Αναζητήστε ιατρική βοήθεια άμεσα εάν παρατηρήσετε συνεχή ή έντονη αιμορραγία από τον πρωκτό, αν έχετε έντονο πόνο που δεν υποχωρεί ή ένα σκληρό, επώδυνο εξόγκωμα. Επίσης, αν δείτε σκούρο αίμα ή πήγματα αίματος στα κόπρανα, ή αν συνυπάρχουν αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου (π.χ. ανεξήγητη διάρροια, δυσκοιλιότητα ή αίσθημα ατελούς κένωσης) θα πρέπει να ελεγχθείτε. Ο γιατρός θα αποκλείσει άλλα σοβαρότερα αίτια με παρόμοια συμπτώματα (π.χ. πολύποδες, ραγάδα πρωκτού ή φλεγμονώδεις παθήσεις) και θα σας προτείνει την κατάλληλη αγωγή. Γενικά, αν οι αιμορροΐδες επηρεάζουν σημαντικά την καθημερινότητά σας ή σας ανησυχούν, μη διστάσετε να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.

Η διάγνωση των αιμορροΐδων είναι συνήθως απλή και γίνεται από τον γιατρό με μια κλινική εξέταση και λήψη ιστορικού. Οι εξωτερικές αιμορροΐδες διακρίνονται εύκολα με απλή επισκόπηση της περιοχής του πρωκτού. Για τις εσωτερικές αιμορροΐδες, ο γιατρός μπορεί να πραγματοποιήσει δακτυλική εξέταση του ορθού (ψηλάφηση με δάκτυλο με γάντι) ώστε να αισθανθεί τυχόν διογκωμένους αιμορροϊδικούς όζους εσωτερικά. Συχνά χρησιμοποιείται και ένα πρωκτοσκόπιο ή ανοσοσκόπιο – ένας μικρός σωλήνας με φωτισμό – που εισάγεται απαλά στον πρωκτό, επιτρέποντας στον γιατρό να δει το εσωτερικό του πρωκτικού σωλήνα και να επιβεβαιώσει την παρουσία αιμορροΐδων ή άλλων βλαβών. Εάν υπάρχει σημαντική αιμορραγία ή άλλα ανησυχητικά ευρήματα, ο γιατρός μπορεί να συστήσει πιο εκτενή έλεγχο, όπως κολονοσκόπηση, για να αποκλειστούν άλλες παθήσεις του παχέος εντέρου που μπορεί να προκαλούν αιμορραγία.

Υπάρχουν πολλά απλά μέτρα που μπορείτε να εφαρμόσετε για να ανακουφιστείτε από τον πόνο και τη φαγούρα των αιμορροΐδων στο σπίτι. Πρώτα απ’ όλα, βοηθούν πολύ τα χλιαρά καθιστά μπάνια: γεμίστε μια μπανιέρα ή λεκάνη με λίγο ζεστό νερό (όχι καυτό) και καθίστε μέσα για 10-15 λεπτά, αρκετές φορές την ημέρα. Αυτή η διαδικασία  καταπραΰνει τον πόνο και τον σπασμό του σφικτήρα. Μετά, μπορείτε να εφαρμόσετε τοπικά μια ειδική αλοιφή ή υπόθετο για αιμορροΐδες που θα προμηθευτείτε από το φαρμακείο – αυτά τα σκευάσματα περιέχουν συστατικά που μειώνουν το πρήξιμο, τη φλεγμονή και ανακουφίζουν από τον κνησμό (π.χ. ήπια κορτιζονούχα, τοπικά αναισθητικά, φυτικά εκχυλίσματα). Επίσης, οι κρύες κομπρέσες στην περιοχή μπορούν να βοηθήσουν: τυλίξτε λίγα παγάκια ή μια παγοκύστη σε ένα πανί και εφαρμόστε το στον πρωκτό για λίγα λεπτά, ώστε να μειωθεί το οίδημα και να μουδιάσει ο πόνος. Φροντίστε να διατηρείτε την περιοχή του πρωκτού καθαρή – πλυθείτε απαλά με χλιαρό νερό (χωρίς πολύ σαπούνι που ξηραίνει) μετά την τουαλέτα και σκουπίστε ταμποναριστά με μια μαλακή πετσέτα αντί να τρίβετε. Επίσης, αποφύγετε να κάθεστε πολλή ώρα συνεχόμενα: αν κάνετε καθιστική εργασία, σηκωθείτε ανά διαστήματα, γιατί η παρατεταμένη πίεση επιδεινώνει τις αιμορροΐδες. Αν ο πόνος είναι έντονος, μπορείτε να πάρετε και ένα απλό παυσίπονο από το στόμα, όπως παρακεταμόλη ή ιβουπροφαίνη, που θα σας ανακουφίσει προσωρινά. Όλα αυτά τα μέτρα βοηθούν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων μέχρι να υποχωρήσει το πρόβλημα.

Η διατροφή παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στην εμφάνιση αλλά και στην αντιμετώπιση των αιμορροΐδων, επειδή επηρεάζει άμεσα τη λειτουργία του εντέρου. Μια διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες βοηθάει να μαλακώνουν τα κόπρανα και να έχουν μεγαλύτερο όγκο, διευκολύνοντας την κένωση χωρίς σφίξιμο. Τροφές όπως τα δημητριακά ολικής άλεσης, τα φρούτα, τα λαχανικά και τα όσπρια είναι ιδανικές για να προλαμβάνουν τη δυσκοιλιότητα. Επίσης, είναι σημαντικό να πίνετε πολλά υγρά (νερό κυρίως) καθημερινά, γιατί η επαρκής ενυδάτωση μαζί με τις ίνες διατηρεί τα κόπρανα μαλακά. Από την άλλη πλευρά, μια δίαιτα φτωχή σε ίνες – που περιλαμβάνει πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα, άσπρο ψωμί, γλυκά και λίγα λαχανικά – καθώς και η ανεπαρκής πρόσληψη νερού, οδηγούν σε σκληρά κόπρανα και δυσκοιλιότητα, πράγμα που επιδεινώνει τις αιμορροΐδες. Κάποιοι άνθρωποι βρίσκουν ότι συγκεκριμένες τροφές ερεθίζουν τις αιμορροΐδες τους – για παράδειγμα πολύ πικάντικα φαγητά, αλκοόλ ή πολλοί καφέδες μπορεί να αυξήσουν τον ερεθισμό και τον κνησμό. Αυτά διαφέρουν από άτομο σε άτομο, αλλά γενικά μια ισορροπημένη, πλούσια σε φυτικές ίνες διατροφή είναι ευεργετική για την υγεία του εντέρου και βοηθά τόσο στην πρόληψη όσο και στην αντιμετώπιση των αιμορροΐδων.

Ναι, ορισμένες φυσικές ή σπιτικές θεραπείες μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση ήπιας μορφής αιμορροΐδων, αν και πρέπει να έχουμε ρεαλιστικές προσδοκίες. Ένα από τα πιο γνωστά φυσικά μέτρα είναι τα χλιαρά μπάνια Sitz (καθιστά μπάνια) με νερό – μπορείτε να προσθέσετε και λίγο χαμομήλι ή άλατα Epsom στο νερό για πρόσθετη καταπραϋντική δράση. Αυτά τα λουτρά μειώνουν τον πόνο και τον ερεθισμό φυσικά. Επίσης, πολλοί βρίσκουν ανακούφιση με την εφαρμογή τζελ αλόης βέρα τοπικά στις αιμορροΐδες – η αλόη έχει αντιφλεγμονώδεις και δροσιστικές ιδιότητες που καταπραΰνουν τον ερεθισμό. Άλλη δημοφιλής φυσική λύση είναι οι κομπρέσες με αμαμηλίδα (witch hazel) – πρόκειται για φυτικό εκχύλισμα με στυπτική δράση που μειώνει το οίδημα και τον κνησμό όταν εφαρμόζεται με βαμβάκι στην περιοχή. Υπάρχουν επίσης φυτικές αλοιφές στο φαρμακείο ή σε καταστήματα υγιεινής διατροφής, που περιέχουν βότανα όπως καλέντουλα, χαμομήλι ή καστανιά και προορίζονται για ανακούφιση από τις αιμορροΐδες. Αυτές μπορεί να προσφέρουν κάποια ήπια βελτίωση στα συμπτώματα για ορισμένους ανθρώπους. Τέλος, ένα απλό και φυσικό μέτρο είναι η αύξηση των φυτικών ινών στη διατροφή (μέσω φρούτων, λαχανικών, δημητριακών, λιναρόσπορου κλπ.) και η καλή ενυδάτωση – αυτό δεν είναι “θεραπεία” με τη στενή έννοια, αλλά είναι φυσικός τρόπος να διευκολύνετε τις κενώσεις και να μειώσετε την πίεση στις αιμορροΐδες. Να θυμάστε πάντως ότι οι φυσικές θεραπείες κυρίως ανακουφίζουν τα συμπτώματα και βοηθούν τη διαδικασία ίασης – αν οι αιμορροΐδες είναι σοβαρές ή τα συμπτώματα δεν βελτιώνονται, θα χρειαστείτε ιατρική αξιολόγηση για πιο αποτελεσματική θεραπεία.

Η πρόληψη των αιμορροΐδων επικεντρώνεται στο να μειώσουμε τους παράγοντες που τις προκαλούν, κυρίως τη δυσκοιλιότητα και την αυξημένη πίεση κατά την κένωση. Μερικές συμβουλές πρόληψης είναι οι εξής:

• Διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες: Φροντίστε να τρώτε καθημερινά φρούτα, λαχανικά, σαλάτες, όσπρια και δημητριακά ολικής άλεσης. Οι φυτικές ίνες μαλακώνουν τα κόπρανα και βοηθούν ώστε η τουαλέτα να γίνεται χωρίς σφίξιμο.
• Επαρκής ενυδάτωση: Πίνετε άφθονο νερό μέσα στην ημέρα (τουλάχιστον 1.5-2 λίτρα, εκτός αν υπάρχει ιατρικός περιορισμός) ώστε να αποφεύγετε την αφυδάτωση που σκληραίνει τα κόπρανα. Τα υγρά μαζί με τις ίνες διατηρούν την εντερική λειτουργία ομαλή.
• Μην αναβάλλετε την τουαλέτα: Πηγαίνετε για κένωση μόλις νιώσετε την ανάγκη και προσπαθήστε να υιοθετήσετε μια τακτική ρουτίνα. Αν “κρατιέστε” συστηματικά, τα κόπρανα σκληραίνουν. Επίσης στην τουαλέτα μην σπρώχνετε υπερβολικά και μην κάθεστε πολλή ώρα στην λεκάνη. Το να κάθεστε άσκοπα (π.χ. διαβάζοντας) αυξάνει την πίεση στις φλέβες.
• Τακτική σωματική άσκηση: Η ήπια άσκηση (περπάτημα, κολύμβηση, ποδηλασία σε χαλαρούς ρυθμούς) βοηθά την καλή λειτουργία του εντέρου και προλαμβάνει τη δυσκοιλιότητα. Επίσης, η άσκηση συμβάλλει στο να διατηρούμε υγιές σωματικό βάρος – η παχυσαρκία αυξάνει την πίεση στις κοιλιακές φλέβες και ευνοεί τις αιμορροΐδες, οπότε η διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους δρα προληπτικά.
• Αποφύγετε έντονες πιέσεις: Προσπαθήστε να μην σηκώνετε πολύ βαριά αντικείμενα συχνά, ή αν χρειάζεται, χρησιμοποιήστε σωστή τεχνική και εκπνοή για να μειώνετε την πίεση στον κορμό. Επίσης, αποφύγετε την κατάχρηση καθαρτικών φαρμάκων – τα συνεχή καθαρτικά μπορεί να κάνουν το έντερο “τεμπέλικο” και να επιδεινώσουν το πρόβλημα μακροπρόθεσμα.
  Με αυτές τις αλλαγές στον τρόπο ζωής, μπορείτε σε μεγάλο βαθμό να προλάβετε την εμφάνιση αιμορροΐδων ή τουλάχιστον να μειώσετε τη σοβαρότητά τους.

Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης αιμορροΐδων (όταν δηλαδή οι αιμορροΐδες είναι διογκωμένες και επώδυνες), υπάρχουν ορισμένα πράγματα που καλό είναι να αποφεύγετε ώστε να μην επιδεινωθούν τα συμπτώματα:

• Αποφύγετε το έντονο σφίξιμο στην τουαλέτα: Μην πιέζετε υπερβολικά για να ολοκληρώσετε την κένωση και μη μένετε στην λεκάνη περισσότερο από όσο χρειάζεται (το πολύ λίγα λεπτά). Παρατεταμένη παραμονή στη λεκάνη αυξάνει άσκοπα την πίεση στις φλέβες. Αν δυσκολεύεστε, συμβουλευτείτε γιατρό για χρήση κάποιου μαλακτικού κοπράνων αντί να ζορίζεστε.
• Μην σηκώνετε βάρη ή ασκείτε μεγάλη καταπόνηση: Κατά την έξαρση των αιμορροΐδων, αποφύγετε να σηκώνετε βαριά αντικείμενα και να κάνετε πολύ έντονη γυμναστική που απαιτεί σφίξιμο (όπως άρση βαρών, βαθιά καθίσματα με βάρος κλπ.), γιατί αυξάνεται η ενδοκοιλιακή πίεση και επιδεινώνεται το οίδημα των αιμορροΐδων. Προτιμήστε ελαφριά άσκηση μέχρι να ηρεμήσει η κατάσταση.
• Προσέξτε τη διατροφή σας: Αποφύγετε τις τροφές που μπορεί να σας προκαλέσουν δυσκοιλιότητα ή ερεθισμό. Μην καταναλώνετε υπερβολικά πικάντικα ή καυτερά φαγητά όταν οι αιμορροΐδες είναι σε έξαρση, διότι σε κάποιους ανθρώπους αυξάνουν τον τοπικό ερεθισμό. Επίσης, περιορίστε το αλκοόλ και την πολλή καφεΐνη (καφέδες, ενεργειακά ποτά), καθώς μπορεί να οδηγήσουν σε αφυδάτωση ή διαταραχές του εντέρου. Αν κάποια τροφή σας “πειράζει” και παρατηρείτε έξαρση συμπτωμάτων μετά την κατανάλωσή της, καλό είναι να την αποφεύγετε προσωρινά.
• Μην ξύνετε ή τρίβετε την περιοχή: Όσο κι αν έχετε φαγούρα ή αίσθημα καύσου, αποφύγετε να ξύσετε τον πρωκτό, διότι έτσι τραυματίζετε το δέρμα και επιτείνετε τον ερεθισμό. Κόψτε καλά τα νύχια σας για να μην τραυματίσετε ασυναίσθητα την περιοχή. Μετά την τουαλέτα, αντί για σκληρό χαρτί υγείας, χρησιμοποιήστε υγρά μαντηλάκια χωρίς άρωμα ή ακόμη καλύτερα πλυθείτε με χλιαρό νερό και ουδέτερο σαπούνι, και σκουπίστε ταμποναριστά με μια μαλακή πετσέτα. Η σωστή υγιεινή χωρίς έντονο τρίψιμο θα μειώσει τον κνησμό και τον κίνδυνο μολύνσεων.
  Συνοψίζοντας, κατά την περίοδο που έχετε ενεργές αιμορροΐδες, να είστε προσεκτικοί στις συνήθειές σας: αποφύγετε ό,τι αυξάνει την πίεση ή τον ερεθισμό στην περιοχή, ώστε να δώσετε χρόνο στις αιμορροΐδες να επουλωθούν ταχύτερα.

Υπάρχουν διάφορα φαρμακευτικά σκευάσματα που μπορούν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα των αιμορροΐδων ή να βοηθήσουν στην αντιμετώπισή τους. Πρώτα απ’ όλα, οι τοπικές αλοιφές και τα υπόθετα που πωλούνται στα φαρμακεία για τις αιμορροΐδες είναι πολύ χρήσιμα. Αυτά συχνά περιέχουν ένα ήπιο κορτικοστεροειδές (π.χ. υδροκορτιζόνη) που μειώνει τη φλεγμονή και τον κνησμό, καθώς και τοπικά αναισθητικά (π.χ. λιδοκαΐνη) που μουδιάζουν την περιοχή και ανακουφίζουν από τον πόνο. Μπορεί επίσης να περιέχουν στυπτικά και καταπραϋντικά συστατικά, όπως εκχύλισμα αμαμηλίδας ή χαμομηλιού, που βοηθούν στη συρρίκνωση των αιμορροΐδων και στην ύφεση του οιδήματος. Αυτά τα τοπικά προϊόντα χρησιμοποιούνται συνήθως για λίγες ημέρες (σύμφωνα με τις οδηγίες) και μπορούν να κάνουν σημαντική διαφορά στα συμπτώματα, όμως δεν πρέπει να τα παρακάνουμε στη διάρκεια χρήσης ειδικά αν έχουν κορτιζόνη (συνήθως όχι πάνω από 1-2 εβδομάδες συνεχόμενα, εκτός αν υποδείξει αλλιώς ο γιατρός).

Εκτός από τις αλοιφές, ο γιατρός μπορεί να σας συστήσει χάπια φλεβοτονικά – αυτά είναι δισκία που περιέχουν ουσίες όπως η διοσμίνη, η οποία ενισχύει τα τοιχώματα των φλεβών και βελτιώνει την κυκλοφορία στο φλεβικό δίκτυο. Τέτοια φάρμακα μπορούν να μειώσουν το οίδημα των αιμορροΐδων και να περιορίσουν την αιμορραγία, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις εσωτερικών αιμορροΐδων που αιμορραγούν συχνά.

Για την αντιμετώπιση του πόνου, μπορούν να χρησιμοποιηθούν απλά αναλγητικά από το στόμα – όπως η παρακεταμόλη ή τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (ιβουπροφαίνη, ναπροξένη) – τα οποία βοηθούν στη μείωση του πόνου και της φλεγμονής. Εάν συνυπάρχει δυσκοιλιότητα, κάτι πολύ σύνηθες, ο γιατρός πιθανώς θα σας προτείνει και κάποιο μαλακτικό κοπράνων ή ήπιο υπακτικό (π.χ. προϊόντα με ψύλλιο, λακτουλόζη κλπ.) ώστε να διευκολυνθούν οι κενώσεις και να μην τραυματίζονται περαιτέρω οι αιμορροΐδες.

Σπάνια χρειάζεται πιο επιθετική φαρμακευτική αγωγή – για παράδειγμα, σε περίπτωση που μια αιμορροΐδα μολυνθεί (κάτι που δεν συμβαίνει συχνά), ο γιατρός μπορεί να δώσει και μια αντιβίωση. Αλλά σε γενικές γραμμές, η θεραπευτική αντιμετώπιση των αιμορροΐδων βασίζεται στα παραπάνω: τοπικές αλοιφές, ενίσχυση των φλεβών με χάπια, αναλγησία και ρύθμιση της λειτουργίας του εντέρου.

Η θεραπεία με λέιζερ για αιμορροΐδες είναι μια μοντέρνα, ελάχιστα επεμβατική μέθοδος αντιμετώπισης, που προσφέρει εναλλακτική λύση στο κλασικό χειρουργείο. Αυτή η τεχνική – γνωστή και ως αιμορροϊδοπλαστική με λέιζερ (LHP) – χρησιμοποιεί μια λεπτή οπτική ίνα λέιζερ, η οποία εισάγεται μέσα στον αιμορροϊδικό όζο. Το λέιζερ εκπέμπει ενέργεια υψηλής θερμότητας τοπικά, προκαλώντας πήξη των αιμοφόρων αγγείων που τροφοδοτούν την αιμορροΐδα και έτσι την συρρίκνωσή της. Ουσιαστικά “καυτηριάζει” από μέσα την αιμορροΐδα με πολύ στοχευμένο τρόπο, χωρίς να κόβει ιστούς. Η όλη διαδικασία συνήθως γίνεται με τοπική αναισθησία ή ελαφρά μέθη και είναι αρκετά σύντομη (διαρκεί συνήθως 20-30 λεπτά). Δεν υπάρχουν ανοικτές τομές ή ράμματα, γεγονός που σημαίνει λιγότερος πόνος και ταχύτερη ανάρρωση συγκριτικά με την παραδοσιακή χειρουργική επέμβαση. Μετά το λέιζερ, οι αιμορροΐδες σταδιακά “μαραίνονται” και ο οργανισμός τις απορροφά, ενώ ο ιστός γύρω τους παραμένει ανέπαφος. Οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να επιστρέψουν στις καθημερινές τους δραστηριότητες πολύ πιο γρήγορα (συνήθως σε 1-2 ημέρες) σε σχέση με ένα κλασικό χειρουργείο. Η θεραπεία με λέιζερ είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική σε αιμορροΐδες μεσαίου βαθμού (II-III) και προσφέρει οριστική λύση σε πολλές περιπτώσεις, με χαμηλά ποσοστά επιπλοκών. Πάντως, όπως κάθε μέθοδος, έτσι και το λέιζερ έχει ένα κόστος και δεν ενδείκνυται για όλες τις περιπτώσεις (π.χ. σε πολύ μεγάλες εξωτερικές αιμορροΐδες άλλες τεχνικές μπορεί να προτιμώνται), οπότε η επιλογή γίνεται από τον χειρουργό ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ασθενούς.

Το χειρουργείο για αιμορροΐδες (δηλ. η χειρουργική αφαίρεση των αιμορροΐδων) χρειάζεται μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις – δεν υποβάλλονται όλοι οι ασθενείς σε επέμβαση. Για μικρές ή μέτριες αιμορροΐδες (πρώτου και δευτέρου βαθμού) συνήθως δεν απαιτείται χειρουργική επέμβαση: μπορούν να αντιμετωπιστούν με συντηρητικά μέτρα (διατροφή, φάρμακα) και με ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές στο ιατρείο, όπως η τοποθέτηση ελαστικών δακτυλίων (απολίνωση) στις εσωτερικές αιμορροΐδες ή η θεραπεία με λέιζερ, που δεν απαιτούν νοσηλεία. Το χειρουργείο – γνωστό ως αιμορροϊδεκτομή – συνιστάται κυρίως όταν οι αιμορροΐδες είναι πολύ προχωρημένου βαθμού (τρίτου ή τετάρτου), δηλαδή όταν προβάλλουν έντονα έξω από τον πρωκτό και δεν μπορούν να αναταχθούν, ή όταν υπάρχει συνεχής αιμορραγία και έντονος πόνος που δεν βελτιώνεται με άλλες μεθόδους. Επίσης, μια θρομβωμένη εξωτερική αιμορροΐδα που προκαλεί ανυπόφορο πόνο μπορεί να χρειαστεί επείγουσα μικροεπέμβαση για αφαίρεση του θρόμβου.

Στην κλασική χειρουργική αιμορροϊδεκτομή, ο χειρουργός αφαιρεί χειρουργικά τις προβληματικές αιμορροΐδες (τα τμήματα των διογκωμένων φλεβών). Αυτή η μέθοδος είναι πολύ αποτελεσματική στο να λύσει οριστικά το πρόβλημα στις περισσότερες περιπτώσεις, αλλά συνοδεύεται από μια περίοδο ανάρρωσης με αρκετή ενόχληση – τις πρώτες μέρες μετά το χειρουργείο ο πόνος στην περιοχή είναι έντονος και απαιτείται λήψη αναλγητικών, και η πλήρης ανάρρωση μπορεί να πάρει 1-2 εβδομάδες. Σήμερα, όμως, υπάρχουν και νεότερες χειρουργικές τεχνικές που στοχεύουν στο να μειώσουν τον μετεγχειρητικό πόνο και την ταλαιπωρία. Για παράδειγμα, η μέθοδος Longo (συρραφή με κυκλικό αναστομωτήρα) χρησιμοποιείται σε ορισμένες περιπτώσεις προπίπτοντων αιμορροΐδων και είναι λιγότερο επώδυνη, ενώ η τεχνική HAL-RAR (απολίνωση των αιμορροϊδικών αρτηριών με τη βοήθεια υπερήχων) αντιμετωπίζει τις αιμορροΐδες χωρίς να κόβεται ο ιστός, μειώνοντας τον πόνο. Αυτές οι τεχνικές εφαρμόζονται σε κατάλληλους ασθενείς κατά την κρίση του εξειδικευμένου χειρουργού.

Συμπερασματικά, δεν χρειάζεται κάθε ασθενής χειρουργείο για τις αιμορροΐδες. Πολλοί θεραπεύονται επιτυχώς χωρίς νυστέρι. Αν όμως οι αιμορροΐδες σας είναι σοβαρές και επιμένουν, ο γιατρός θα σας εξηγήσει τις επιλογές – από τις απλές επεμβατικές μεθόδους μέχρι το χειρουργείο – και θα σας προτείνει την ενδεδειγμένη λύση.

Ναι, οι αιμορροΐδες είναι πολύ συχνές στην εγκυμοσύνη, ιδίως κατά το τρίτο τρίμηνο και αμέσως μετά τον τοκετό. Οι ορμονικές αλλαγές της εγκυμοσύνης (αύξηση προγεστερόνης) προκαλούν χαλάρωση των φλεβικών τοιχωμάτων και επιβραδύνουν την εντερική κινητικότητα, με αποτέλεσμα συχνά δυσκοιλιότητα. Παράλληλα, όσο μεγαλώνει το έμβρυο, αυξάνεται η πίεση στη φλεβική κυκλοφορία της πυέλου. Αυτοί οι παράγοντες οδηγούν πολλές εγκύους να εμφανίσουν αιμορροΐδες ή να δουν μια προϋπάρχουσα κατάσταση να επιδεινώνεται. Τα καλά νέα είναι ότι στις περισσότερες περιπτώσεις οι αιμορροΐδες υποχωρούν μετά τον τοκετό (όταν μειωθεί η πίεση και εξομαλυνθούν οι ορμόνες).

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η αντιμετώπιση των αιμορροΐδων είναι κυρίως συντηρητική και προσαρμοσμένη ώστε να είναι ασφαλής για τη μητέρα και το μωρό. Το βάρος δίνεται στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας:

• Η έγκυος θα πρέπει να ακολουθεί διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες (με πολλά φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής) και να πίνει άφθονα υγρά, για να αποφεύγει τη δυσκοιλιότητα.
• Ήπια σωματική δραστηριότητα (όπως καθημερινό περπάτημα) βοηθά επίσης στη λειτουργία του εντέρου και στη βελτίωση της κυκλοφορίας.
• Αποφυγή παρατεταμένης ορθοστασίας ή καθίσματος: οι έγκυες με αιμορροΐδες καλό είναι να ξεκουράζονται ξαπλωμένες στο πλάι ανά διαστήματα, ώστε να αποσυμφορίζεται η πίεση από τις πυελικές φλέβες.
• Για την ανακούφιση της τοπικής ενόχλησης, συνιστώνται χλιαρά καθιστά μπάνια αρκετές φορές τη μέρα, που μειώνουν τον πόνο και τον κνησμό.
• Υπάρχουν τοπικές αλοιφές/υπόθετα κατά των αιμορροΐδων που θεωρούνται ασφαλή στην εγκυμοσύνη (χωρίς ισχυρά φάρμακα) – π.χ. αλοιφές με βαζελίνη, οξείδιο ψευδαργύρου, εκχυλίσματα χαμομηλιού ή ακόμη και λίγη κορτιζόνη χαμηλής συγκέντρωσης.
• Σε περίπτωση έντονου πόνου, μπορεί ο γιατρός να επιτρέψει κάποιο απλό παυσίπονο συμβατό με την εγκυμοσύνη (όπως παρακεταμόλη).

Γενικά αποφεύγονται οι επεμβατικές θεραπείες στις εγκύους. Μόνο σε εξαιρετικά σοβαρές καταστάσεις – π.χ. μια θρομβωμένη αιμορροΐδα με αφόρητο πόνο – θα εξεταστεί το ενδεχόμενο κάποιας παρέμβασης κατά την εγκυμοσύνη, και συνήθως προτιμάται η λύση μετά τον τοκετό. Ευτυχώς, οι περισσότερες αιμορροΐδες της εγκυμοσύνης βελτιώνονται σημαντικά μετά τη γέννα: καθώς φεύγει η πίεση και αποκαθίσταται η κυκλοφορία, η κατάσταση ηρεμεί. Εάν, πάντως, μετά την εγκυμοσύνη οι αιμορροΐδες εξακολουθούν να προκαλούν πρόβλημα, μπορείτε να συζητήσετε με έναν χειρουργό για τις διαθέσιμες επιλογές θεραπείας

Οι αιμορροΐδες θεωρούνται πολύ πιο σπάνιες στα παιδιά σε σύγκριση με τους ενήλικες, αλλά πράγματι μπορούν να εμφανιστούν υπό ορισμένες συνθήκες. Συνήθως, όταν βλέπουμε αιμορροΐδες σε παιδί ή έφηβο, ο ένοχος είναι η έντονη δυσκοιλιότητα: παιδιά που ζορίζονται πολύ για να ενεργηθούν (λόγω σκληρών κοπράνων ή επειδή αποφεύγουν την τουαλέτα) μπορεί να αναπτύξουν διογκωμένες φλέβες στον πρωκτό, όπως ακριβώς και οι ενήλικες. Άλλοι παράγοντες μπορεί να είναι η παρατεταμένη καθιστική στάση (π.χ. πολύωρο διάβασμα χωρίς σωματική δραστηριότητα), η παχυσαρκία στην παιδική ηλικία, ή και σπάνιες ανατομικές ανωμαλίες που αυξάνουν την φλεβική πίεση.

Τα συμπτώματα στα παιδιά είναι παρόμοια – μπορεί οι γονείς να παρατηρήσουν αίμα στο χαρτί ή στα κόπρανα του παιδιού, ή το παιδί να παραπονιέται για πόνο ή φαγούρα στον πωπό του. Αν δείτε κάτι τέτοιο, είναι σημαντικό να επισκεφθείτε έναν παιδίατρο ή παιδοχειρουργό. Ο γιατρός θα επιβεβαιώσει αν πρόκειται όντως για αιμορροΐδες (και όχι για κάτι άλλο, όπως μια ραγάδα δακτυλίου που είναι επίσης συχνή στα παιδιά με δυσκοιλιότητα) και θα δώσει οδηγίες.

Η αντιμετώπιση των παιδικών αιμορροΐδων είναι σχεδόν πάντα συντηρητική. Το βασικό είναι να λυθεί το πρόβλημα της δυσκοιλιότητας: ο παιδίατρος θα συστήσει μια πλούσια σε φυτικές ίνες διατροφή για το παιδί (περισσότερα φρούτα, λαχανικά, δημητριακά) και πολύ νερό, ώστε να μαλακώσουν τα κόπρανα. Επίσης μπορεί να δοθεί κάποιο ήπιο παιδικό καθαρτικό ή μαλακτικό κοπράνων για σύντομο διάστημα (π.χ. σιρόπι λακτουλόζης), μέχρι να επανέλθει η φυσιολογική ρυθμικότητα του εντέρου. Οι γονείς θα εκπαιδευτούν να βάλουν το παιδί σε σταθερό πρόγραμμα τουαλέτας κάθε μέρα, μετά από γεύμα, ώστε να ενθαρρύνουν την τακτική κένωση χωρίς πίεση. Εάν το παιδί αισθάνεται πόνο, ένα ζεστό μπανάκι μπορεί να ανακουφίσει, και ίσως ο γιατρός δώσει μια ήπια αλοιφή (π.χ. με οξείδιο ψευδαργύρου) για την περιοχή.

Ευτυχώς, με αυτά τα μέτρα, συνήθως οι παιδικές αιμορροΐδες υποχωρούν πλήρως. Είναι επίσης σημαντικό οι γονείς να βοηθήσουν το παιδί να υιοθετήσει καλές συνήθειες για το μέλλον: να μην κρατάει τα κακά του, να τρώει υγιεινά και να είναι σωματικά ενεργό, ώστε να μην επανεμφανιστεί το πρόβλημα. Να σημειωθεί ότι σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις όπου οι αιμορροΐδες στο παιδί είναι σοβαρές και δεν ανταποκρίνονται, μπορεί να εξεταστεί κάποια επεμβατική λύση, αλλά αυτό είναι εξαιρετικά ασυνήθιστο – η συντριπτική πλειονότητα των παιδιών δεν θα χρειαστεί κάτι τέτοιο.

Όχι, οι αιμορροΐδες δεν είναι μεταδοτικές. Δεν προκαλούνται από κανέναν μικροοργανισμό (ούτε από ιό, ούτε από βακτήριο, μήκυτα κλπ.), αλλά από μηχανικούς και κυκλοφορικούς παράγοντες στον ίδιο τον οργανισμό του κάθε ανθρώπου. Αυτό σημαίνει ότι δεν “κολλάμε” αιμορροΐδες ο ένας από τον άλλο. Η στενή επαφή με κάποιον που έχει αιμορροΐδες – ακόμα και η σεξουαλική επαφή ή η χρήση της ίδιας τουαλέτας – δεν πρόκειται να σας μεταδώσει τίποτα, σε αντίθεση με κάποιες μολυσματικές ασθένειες. Οι αιμορροΐδες είναι παρόμοιες με κιρσούς, απλώς βρίσκονται σε άλλο σημείο: είναι θέμα αγγείων και πίεσης, όχι μόλυνσης.

Έτσι, αν συγκατοικείτε με κάποιον που υποφέρει από αιμορροΐδες, δεν χρειάζεται να έχετε φόβο μήπως “κολλήσετε”. Φυσικά, πάντα συστήνεται καλή υγιεινή – π.χ. να καθαρίζεται η τουαλέτα τακτικά – αλλά αυτό για γενικούς λόγους υγείας, όχι ειδικά για τις αιμορροΐδες. Συμπερασματικά, οι αιμορροΐδες δεν είναι κολλητικές και δεν αποτελούν λόγο αποφυγής επαφής με άλλους ανθρώπους.

Οι αιμορροΐδες ως πάθηση δεν εξελίσσονται σε καρκίνο. Είναι διογκωμένες φλέβες και όχι νεοπλασία, επομένως δεν υπάρχει περίπτωση μια αιμορροΐδα να μετατραπεί σε καρκινικό ιστό. Ωστόσο, το ζήτημα προκύπτει επειδή τα συμπτώματα των αιμορροΐδων μοιάζουν με εκείνα ορισμένων κακοηθειών στο έντερο. Για παράδειγμα, η αιμορραγία από το ορθό είναι σύμπτωμα τόσο των αιμορροΐδων όσο και του καρκίνου του παχέος εντέρου ή των πολυπόδων. Αυτό σημαίνει ότι αν κάποιος παρατηρεί αίμα ή άλλα ανησυχητικά συμπτώματα, δεν πρέπει να υποθέσει αυτόματα ότι “είναι απλώς αιμορροΐδες” χωρίς εξέταση.

Είναι σημαντικό να γίνει ιατρική αξιολόγηση σε περιπτώσεις επίμονης ή ανεξήγητης ορθικής αιμορραγίας, αλλαγών στις συνήθειες του εντέρου (όπως ξαφνική δυσκοιλιότητα ή διάρροια) ή ανεξήγητης απώλειας βάρους. Ο γιατρός θα αποκλείσει πρώτα σοβαρότερες αιτίες όπως ο καρκίνος, προτού αποδώσει τα συμπτώματα σε αιμορροΐδες. Αυτός είναι ο λόγος που δίνεται τόση έμφαση στο να μην αγνοούμε τα συμπτώματα – όχι επειδή οι αιμορροΐδες είναι επικίνδυνες, αλλά επειδή θα πρέπει να βεβαιωθούμε ότι δεν συνυπάρχει κάτι άλλο πιο σοβαρό.

Εν κατακλείδι: οι αιμορροΐδες δεν προκαλούν και δεν μετατρέπονται σε καρκίνο. Μπορούν όμως να συγκαλύψουν ή να συγχυστούν με παθήσεις που είναι καρκινικές, γι’ αυτό απαιτείται προσοχή. Μετά από μια εξέταση (π.χ. κολονοσκόπηση για άτομα άνω των 50 ή νωρίτερα αν υπάρχουν ανησυχητικά σημεία) θα είστε σίγουροι για τη διάγνωση. Αν όλα επιβεβαιώσουν ότι πρόκειται μόνο για αιμορροΐδες, μπορείτε να είστε ήσυχοι ως προς τον καρκίνο – απλά θα διαχειριστείτε τις αιμορροΐδες ως το ενόχλημα που είναι, χωρίς φόβο κακοήθειας.

Η δυσκοιλιότητα και οι αιμορροΐδες έχουν στενή σχέση, αφού η μία μπορεί να επηρεάζει αρνητικά την άλλη. Καταρχάς, η χρόνια δυσκοιλιότητα είναι κύρια αιτία εμφάνισης αιμορροΐδων: όταν κάποιος δυσκολεύεται να ενεργηθεί και σφίγγεται πολύ για να αποβάλει σκληρά κόπρανα, δημιουργείται τεράστια πίεση στα αγγεία του ορθού. Αυτή η πίεση προκαλεί τη διόγκωση των αιμορροϊδικών φλεβών, δηλαδή την δημιουργία αιμορροΐδων. Με απλά λόγια, αν κάθε φορά στην τουαλέτα πιέζετε υπερβολικά λόγω δυσκοιλιότητας, είναι θέμα χρόνου να εμφανιστούν αιμορροΐδες.

Αντιστρόφως, όμως, και οι αιμορροΐδες μπορούν να επιδεινώσουν τη δυσκοιλιότητα. Πώς γίνεται αυτό; Όταν κάποιος έχει επώδυνες αιμορροΐδες, μπορεί να αισθάνεται φόβο ή άγχος να πάει στην τουαλέτα γιατί ξέρει ότι θα πονέσει ή θα δει αίμα. Αυτός ο ψυχολογικός φραγμός οδηγεί πολλούς ανθρώπους να αναβάλουν την κένωση, να κρατιούνται παραπάνω. Όσο περισσότερο όμως μένουν τα κόπρανα μέσα, τόσο πιο πολύ αφυδατώνονται και σκληραίνουν, κάνοντας την επόμενη προσπάθεια ακόμα πιο δύσκολη και επίπονη. Έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος: η δυσκοιλιότητα προκαλεί αιμορροΐδες και μετά οι αιμορροΐδες διαιωνίζουν τη δυσκοιλιότητα, επειδή ο ασθενής αποφεύγει την τουαλέτα.

Η λύση σε αυτόν τον φαύλο κύκλο είναι να σπάσουμε τη δυσκοιλιότητα. Αν καταφέρουμε να κρατάμε τα κόπρανα μαλακά και να έχουμε τακτικές, εύκολες κενώσεις, οι αιμορροΐδες δεν θα δέχονται πίεση και θα μπορούν να επουλωθούν πιο εύκολα. Αυτό σημαίνει: διατροφή με φυτικές ίνες, πολλά υγρά, άσκηση και ενδεχομένως τη χρήση κάποιου ήπιου καθαρτικού αν ο γιατρός το κρίνει απαραίτητο. Με αυτά τα μέτρα, θα μειωθεί η τάση για σφίξιμο και άρα η βασική αιτία των αιμορροΐδων. Επίσης, αν έχετε αιμορροΐδες, μην καθυστερείτε να πάτε στην τουαλέτα όταν έχετε την ανάγκη – προσπαθήστε να διατηρήσετε τη ρουτίνα σας ώστε να μην προκαλείτε επιπλέον δυσκοιλιότητα. Συνολικά, η αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας είναι κρίσιμο μέρος της θεραπείας αλλά και της πρόληψης των αιμορροΐδων.

Σε γενικές γραμμές, η ήπια και μέτρια άσκηση όχι μόνο επιτρέπεται, αλλά μπορεί να βοηθήσει όταν έχετε αιμορροΐδες. Η σωματική δραστηριότητα βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος και συμβάλλει στη λειτουργία του εντέρου, μειώνοντας τη δυσκοιλιότητα – και αυτό είναι θετικό για τις αιμορροΐδες. Για παράδειγμα, το περπάτημα είναι εξαιρετική άσκηση που μπορείτε και πρέπει να συνεχίσετε. Επίσης, η κολύμβηση ή η γιαoga θεωρούνται ασφαλείς και μπορούν να γίνουν άνετα, καθώς δεν ασκούν άμεση πίεση στον πρωκτό. Η κίνηση γενικά βοηθάει στην αποσυμφόρηση των φλεβών.

Πρέπει, βέβαια, να αποφύγετε κάποιες δραστηριότητες ιδιαίτερα όταν οι αιμορροΐδες σας είναι σε έξαρση (πολύ επώδυνες ή πρησμένες). Συγκεκριμένα, αποφύγετε την άσκηση με βαριά βάρη ή οποιαδήποτε προπόνηση απαιτεί έντονο σφίξιμο των κοιλιακών – για παράδειγμα, άρση βαρών, πολύ έντονα καθίσματα με βάρος ή άρσεις θανάτου. Αυτές οι ασκήσεις αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση και μπορεί να ωθήσουν περισσότερο αίμα στις αιμορροΐδες, επιδεινώνοντας το πρήξιμο και τον πόνο. Αν είστε λάτρης της γυμναστικής, μπορείτε να προσαρμόσετε το πρόγραμμα: επιλέξτε περισσότερες επαναλήψεις με μικρότερα βάρη αντί για λίγες επαναλήψεις με μεγάλα βάρη, ώστε να ελαχιστοποιήσετε το σφίξιμο.

Επίσης, ορισμένες δραστηριότητες που ασκούν άμεση τριβή στην περιοχή του πρωκτού μπορεί να είναι άβολες όταν έχετε αιμορροΐδες. Για παράδειγμα, η ποδηλασία σε σκληρή σέλα ή η ιππασία θα μπορούσαν να αυξήσουν τον τοπικό ερεθισμό – αν νιώθετε ενόχληση, είναι καλύτερο να τις αποφύγετε προσωρινά.

Σε περιόδους που οι αιμορροΐδες πονούν πολύ, μπορεί να χρειαστεί να ξεκουραστείτε για 1-2 μέρες από την άσκηση ή να κάνετε μόνο πολύ ήπια δραστηριότητα (όπως ένα χαλαρό περίπατο), μέχρι να μειωθεί ο οξύς πόνος. Μετά, επανέρχεστε σταδιακά. Θυμηθείτε ότι η άσκηση είναι σύμμαχος σας μακροπρόθεσμα: βοηθά στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας και στη διατήρηση υγιούς βάρους, οπότε μειώνει τις πιθανότητες να ταλαιπωρηθείτε από αιμορροΐδες. Απλώς ακούτε το σώμα σας και αποφεύγετε ό,τι σας προκαλεί πόνο ή δυσφορία στην περιοχή της πάθησης.

Οι εξωτερικές αιμορροΐδες είναι ορατές ως μικρά εξογκώματα ή πρησμένοι “κόμποι” γύρω από το άνοιγμα του πρωκτού. Συχνά το χρώμα τους είναι ίδιο με το δέρμα ή μπορεί να έχουν μια ελαφρά μωβ/μπλε απόχρωση – ειδικά αν μέσα τους έχει δημιουργηθεί θρόμβος αίματος, οπότε γεμίζουν με πηγμένο αίμα και σκουραίνουν. Το μέγεθός τους ποικίλλει: μπορεί να είναι μικρά σαν μπιζέλι ή μεγαλύτερα σαν σταφύλι, ανάλογα με το πόσο διογκωμένες είναι. Στην αφή μπορεί να είναι μαλακές ή και πιο σκληρές αν έχουν θρόμβο. Συνήθως οι εξωτερικές αιμορροΐδες προεξέχουν σαν μικρά μαλακά “μπαλάκια” κάτω από το δέρμα, ακριβώς στην άκρη του πρωκτού, και πολλές φορές ο πάσχων μπορεί να τις ψηλαφήσει όταν πλένεται.

Οι εσωτερικές αιμορροΐδες βρίσκονται μέσα στον πρωκτικό σωλήνα, οπότε δεν φαίνονται εξωτερικά όσο παραμένουν στη θέση τους. Σε ήπιες περιπτώσεις δεν υπάρχει καμία ορατή ένδειξη από έξω. Όμως, όταν οι εσωτερικές αιμορροΐδες προπίπτουν (γλιστρούν προς τα έξω λόγω μεγάλης διόγκωσης), τότε γίνονται ορατές. Μπορεί να δείτε να προεξέχει από τον πρωκτό μια ή περισσότερες ροζ-κόκκινες, υγρές μάζες – αυτές είναι οι προπίπτουσες αιμορροΐδες. Έχουν συνήθως μια λείια υφή (γυαλιστερή εμφάνιση γιατί είναι βλεννογόνος ιστός) και είναι πιο ανοιχτόχρωμες από τις εξωτερικές, επειδή προέρχονται από το εσωτερικό του εντέρου. Συχνά μπαίνουν πάλι μέσα μόνες τους μετά την κένωση (ιδίως αιμορροΐδες 2ου βαθμού), αλλά σε πιο προχωρημένες περιπτώσεις (3ου βαθμού) ίσως χρειάζεται ο ασθενής να τις σπρώξει απαλά προς τα μέσα με το χέρι. Αν είναι 4ου βαθμού, παραμένουν έξω μόνιμα.

Σε γενικές γραμμές, οι αιμορροΐδες – είτε εξωτερικές είτε προπίπτουσες εσωτερικές – μοιάζουν με πρησμένα “μαξιλαράκια” ή σβώλους στην περιοχή του πρωκτού. Μπορεί να είναι μία μεμονωμένη διόγκωση ή πολλαπλές μικρότερες γύρω-γύρω. Όταν υπάρχει θρόμβωση, το εξόγκωμα γίνεται πιο σκληρό και επώδυνο και παίρνει σκούρο χρώμα. Η εικόνα τους μπορεί να προκαλεί ανησυχία, αλλά θυμηθείτε ότι πρόκειται απλώς για κιρσούς του πρωκτού – φλεβικές διογκώσεις. Σε κάθε περίπτωση, εάν δείτε κάτι ασυνήθιστο στην περιοχή (π.χ. ένα εξόγκωμα ή αίμα), είναι καλό να το επιβεβαιώσει γιατρός ότι πρόκειται για αιμορροΐδα και όχι κάτι άλλο.

Μια θρομβωμένη αιμορροΐδα είναι μια αιμορροΐδα (συνήθως εξωτερική) μέσα στην οποία έχει σχηματιστεί ένας θρόμβος αίματος – δηλαδή το αίμα έχει πήξει και έχει δημιουργήσει ένα σκληρό κομμάτι στο εσωτερικό της. Αυτό συμβαίνει όταν το αίμα παγιδευτεί σε μια εξωτερική αιμορροΐδα και δεν μπορεί να επιστρέψει, οπότε πήζει. Μια θρομβωμένη αιμορροΐδα εμφανίζεται ως ένα σκληρό, επώδυνο εξόγκωμα στην άκρη του πρωκτού. Συχνά έχει σκούρο μωβ ή μπλε χρώμα, επειδή το αίμα μέσα της είναι στατικό και χωρίς οξυγόνο.

Τα συμπτώματα μιας θρομβωμένης αιμορροΐδας είναι συνήθως πολύ έντονα: ξαφνικός και οξύς πόνος στην περιοχή του πρωκτού, ο οποίος μπορεί να γίνει ακόμη και συνεχής και ισχυρός, όχι μόνο κατά την κένωση. Το εξόγκωμα μπορεί να μεγαλώσει αρκετά και να προκαλεί αίσθημα πλήρωσης ή ξένου σώματος. Μερικές φορές η περιοχή γύρω κοκκινίζει και υπάρχει οίδημα (πρήξιμο). Παρά τον έντονο πόνο, η θρομβωμένη αιμορροΐδα δεν είναι επικίνδυνη για τη ζωή ή την υγεία – ο θρόμβος αυτός δεν “φεύγει” για να πάει κάπου αλλού, παραμένει εκεί. Αλλά επειδή προκαλεί τόσο μεγάλη ενόχληση, πολλοί ασθενείς καταφεύγουν στον γιατρό.

Η αντιμετώπιση εξαρτάται από τη σοβαρότητα: εάν ο πόνος είναι υποφερτός, μπορεί να συστηθεί συντηρητική αγωγή (ζεστά μπάνια, αλοιφές, παυσίπονα, αποφυγή δυσκοιλιότητας) και υπομονή, διότι συχνά ο οργανισμός θα διαλύσει τον θρόμβο μόνος του σε 1-2 εβδομάδες και η αιμορροΐδα θα μαραθεί. Αν όμως ο πόνος είναι πολύ έντονος, ειδικά τις πρώτες ημέρες, ο χειρουργός μπορεί να προτείνει μια μικρή επέμβαση: με τοπική αναισθησία γίνεται μια μικρή τομή και αφαιρείται ο θρόμβος από την αιμορροΐδα, δίνοντας σχεδόν άμεση ανακούφιση στον ασθενή. Αυτή η διαδικασία είναι σχετικά απλή και ονομάζεται θρομβεκτομή αιμορροΐδας. Μετά την επέμβαση, ή και με τη συντηρητική αγωγή, ο πόνος αρχίζει να υποχωρεί και το δέρμα θα επουλωθεί (αν και μπορεί να μείνει ένα μικρό “σακουλάκι” δέρματος ως υπόλειμμα της αιμορροΐδας).

Συνοπτικά, μια θρομβωμένη αιμορροΐδα σημαίνει “αιμορροΐδα με πήγμα αίματος μέσα” – είναι επώδυνη αλλά όχι επικίνδυνη, και έχει συγκεκριμένες λύσεις για να ανακουφιστείτε.

Το άγχος δεν προκαλεί άμεσα αιμορροΐδες, με την έννοια ότι δεν θα δημιουργηθεί μια αιμορροΐδα μόνο και μόνο επειδή είστε στρεσαρισμένοι. Ωστόσο, το χρόνιο άγχος μπορεί να επηρεάσει τον οργανισμό με τρόπους που έμμεσα αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης αιμορροΐδων ή επιδείνωσης τους. Όταν κάποιος βρίσκεται υπό στρες, συχνά επηρεάζεται η λειτουργία του πεπτικού συστήματος: αρκετοί άνθρωποι εμφανίζουν γαστρεντερικές διαταραχές λόγω άγχους – για παράδειγμα, μπορεί να έχουν τάση για δυσκοιλιότητα ή ευερέθιστο έντερο. Η δυσκοιλιότητα, όπως ξέρουμε, είναι βασικός παράγοντας για τις αιμορροΐδες. Έτσι, αν το άγχος σας κάνει να “κρατιέστε” ή να διαταράσσεται ο ρυθμός του εντέρου σας, μπορεί αυτό να οδηγήσει σε αιμορροΐδες.

Επιπλέον, σε περιόδους έντονου στρες πολλοί τείνουν να παραμελούν τις υγιεινές συνήθειες: τρώνε πιο πρόχειρα, μπορεί να πίνουν λιγότερο νερό ή να καταφεύγουν σε πολλούς καφέδες και πρόχειρο φαγητό. Αυτές οι συμπεριφορές συνεισφέρουν στη δυσκοιλιότητα και στην επιδείνωση ήδη υπαρχουσών αιμορροΐδων. Επίσης, το άγχος μπορεί να οδηγήσει σε σφίξιμο των μυών (ακόμα και των κοιλιακών ή των μυών του πυελικού εδάφους) και αυτό σε μερικούς ανθρώπους επηρεάζει τον τρόπο που γίνεται η κένωση.

Τέλος, υπάρχει και η αντίστροφη σχέση: οι ίδιες οι αιμορροΐδες μπορεί να προκαλέσουν ψυχολογικό στρες – ειδικά αν κάποιος υποφέρει από πόνο ή ντρέπεται για την κατάστασή του – και το άγχος αυτό μπορεί να κάνει τον πόνο να γίνεται αντιληπτός ακόμη πιο έντονα. Δηλαδή μπορεί να υπάρξει ένας κύκλος όπου το στρες και οι αιμορροΐδες τροφοδοτούν το ένα το άλλο.

Σε κάθε περίπτωση, ο κύριος μηχανισμός που συνδέει το στρες με τις αιμορροΐδες είναι ο τρόπος που το άγχος επηρεάζει τις συνήθειές μας και το έντερό μας. Αν διαχειριζόμαστε καλά το στρες και διατηρούμε την υγεία του πεπτικού (με σωστή διατροφή, ρουτίνα τουαλέτας, λίγη άσκηση για εκτόνωση), μπορούμε να ελαχιστοποιήσουμε αυτές τις έμμεσες αρνητικές επιπτώσεις. Άρα, παρότι το στρες δεν θεωρείται άμεση αιτία αιμορροΐδων, αξίζει να το κρατάμε υπό έλεγχο για γενικότερους λόγους υγείας αλλά και για την καλύτερη δυνατή λειτουργία του εντέρου μας.

Οι αιμορροΐδες μπορεί να επηρεάσουν τη σεξουαλική σας ζωή κυρίως στο επίπεδο της άνεσης και της ψυχολογίας, αλλά όχι τόσο σε οργανικό επίπεδο. Δηλαδή, το αν θα νιώσετε ενόχληση κατά τη σεξουαλική επαφή εξαρτάται από το πόσο συμπτωματικές είναι οι αιμορροΐδες σας. Σε μια συνήθη κολπική επαφή, οι αιμορροΐδες συνήθως δεν εμποδίζουν την λειτουργία – ο κόλπος και ο πρωκτός είναι διαφορετικές περιοχές. Ωστόσο, αν έχετε εξωτερικές αιμορροΐδες που πονούν, μπορεί κάποιες στάσεις (ιδίως εκείνες που ασκούν πίεση στους γλουτούς ή στον πρωκτό) να σας προκαλέσουν δυσφορία. Ο πόνος ή η σκέψη ότι “έχω αιμορροΐδες” μπορεί επίσης να σας κάνει πιο σφιγμένους και να μειώσει τη διάθεσή σας, με αποτέλεσμα έμμεσα να επηρεαστεί η σεξουαλική απόλαυση. Είναι σημαντικό να επικοινωνήσετε με τον σύντροφό σας και να προσαρμόσετε τη δραστηριότητα ώστε να είστε άνετοι – αν κάτι σας πονάει, αλλάξτε στάση ή ρυθμό. Από ιατρικής πλευράς, οι αιμορροΐδες δεν προκαλούν κάποιο κίνδυνο κατά την επαφή (π.χ. δεν θα “σπάσουν” επικίνδυνα, εκτός ίσως αν ασκηθεί υπερβολική δύναμη που θα ήταν ούτως ή άλλως ανεπιθύμητη).

Εκεί που χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή είναι σε περίπτωση πρωκτικής επαφής. Εάν έχετε ενεργές αιμορροΐδες, το πρωκτικό σεξ δεν συνιστάται. Ο λόγος είναι ότι η διείσδυση μπορεί να τραυματίσει περαιτέρω τις ήδη διογκωμένες φλέβες, να προκαλέσει έντονο πόνο, αιμορραγία ή ακόμα και ρήξη κάποιας αιμορροΐδας. Επίσης, αυξάνεται ο κίνδυνος μολύνσεων όταν υπάρχουν πληγές. Γι’ αυτό, οι γιατροί συμβουλεύουν να αποφεύγεται εντελώς η παρά φύση επαφή σε περιόδους έξαρσης των αιμορροΐδων. Αν επιθυμείτε πρωκτική επαφή, θα πρέπει να περιμένετε μέχρι να θεραπευτούν οι αιμορροΐδες και μετά να το κάνετε με πολύ προσοχή (επαρκής λίπανση, αργά, και φυσικά να σταματήσετε αν υπάρξει ενόχληση).

Εκτός από τις ίδιες τις αιμορροΐδες, λάβετε υπόψη και τη γενική υγιεινή: όταν έχετε αιμορροΐδες, η περιοχή μπορεί να είναι πιο ευαίσθητη. Φροντίστε να είναι καθαρή πριν τη σεξουαλική δραστηριότητα για να αποφύγετε ερεθισμούς ή μικροβιακή επιβάρυνση. Μετά την επαφή, ένα απαλό πλύσιμο με χλιαρό νερό μπορεί να βοηθήσει.

Συμπερασματικά, οι αιμορροΐδες δεν απαγορεύουν τη σεξουαλική επαφή, αλλά ίσως σας αναγκάσουν να κάνετε κάποιες προσαρμογές. Ακούστε το σώμα σας: αν πονάτε πολύ, δώστε στον εαυτό σας χρόνο να αναρρώσει πριν επανέλθετε στη σεξουαλική δραστηριότητα. Αν τα συμπτώματα είναι ήπια, μπορείτε να συνεχίσετε τη σεξουαλική σας ζωή κανονικά, με λίγη προσοχή ώστε να μην προκληθεί περιττή πίεση στην περιοχή του πρωκτού. Και φυσικά, σε ό,τι αφορά το πρωκτικό σεξ, περιμένετε να λυθεί το πρόβλημα πριν το επιχειρήσετε ξανά. Με την κατάλληλη θεραπεία, οι αιμορροΐδες θα υποχωρήσουν και δεν θα αποτελούν εμπόδιο στην οικειότητά σας.

Οι αιμορροΐδες χρησιμεύουν στο σωστό κλείσιμο του πρωκτού αλλά και στην προστασία του βλεννογόνου του εντέρου από τυχόν τραυματισμούς. Το πρόβλημα στις αιμορροΐδες αναπτύσσεται όταν εκείνες διαταθούν και αναπτυχθούν.

Οι αιμορροΐδες διακρίνονται ως εξής:

• Εξωτερικές αιμορροΐδες. Εμφανίζονται ως εξογκώματα έξω από τον πρωκτό και προκαλούν πόνο και αιμορραγία
• Εσωτερικές αιμορροΐδες. Προβάλλουν στον αυλό του πρωκτού και προκαλούν πόνο

• Χρόνιος βήχας
• Χρόνια δυσκοιλιότητα ή διάρροια
• Κληρονομικότητα
• Συχνή πρωκτική ερωτική επαφή
• Καθιστική ζωή

Τα συμπτώματα των αιμορροΐδων είναι τα εξής:

• Αίμα στα κόπρανα
• Πόνος
• Φαγούρα
• Εκκρίσεις
• Τοπικός ερεθισμός

Χρήζει  χειρουργικής αντιμετώπισης. Η τεχνική θα ακολουθηθεί θα την κρίνει ο Χειρουργός ανάλογα το στάδιο και την κατάσταση του ασθενούς. Οι χειρουργικοί μέθοδοι είναι οι εξής:

• Laser εξάχνωση αιμορροϊδικών όζων. Είναι μια διαδικασία ανώδυνη.
• Απολίνωση των αιμορροϊδικών αρτηριών με τη βοήθεια υπερήχων ή της μεθόδου THD-HAL
• Μέθοδος αιμορροϊδοπλαστικής LHP
• Εκτομή αιμοροϊδικών όζων με λαβίδες harmonic