Ποια είναι τα βασικά αίτια της αχαλασίας του οισοφάγου;

Η οισοφαγική αχαλασία προκύπτει, όπως είδαμε, εξαιτίας της δυσλειτουργίας του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα με τα αποτελέσματα που περιγράψαμε προηγουμένως. Ωστόσο, τα αίτια για τα οποία συμβαίνει αυτό παραμένουν αδιευκρίνιστα, αν και νεότερες μελέτες εξετάζουν την πιθανότητα να πρόκειται για έναν αυτοάνοσο μηχανισμό που προκαλεί την καταστροφή του νευρομυϊκού συστήματος. Η κληρονομικότητα ως πιθανότητα δεν έχει ακόμα επιβεβαιωθεί, αλλά εξετάζεται το ενδεχόμενο ύπαρξης μιας σπάνιας μορφής κληρονομικής αχαλασίας.

Τι συμπτώματα εμφανίζει η αχαλασία του οισοφάγου;

Η αχαλασία του οισοφάγου παρουσιάζει μια σειρά από επώδυνα συμπτώματα, τα οποία είναι:

• Δυσκολία στην κατάποση υγρών και δυσφαγία.
• Παλινδρόμηση του φαγητού προς το στόμα.
• Θωρακικός πόνος, που χειροτερεύει με το φαγητό ή που αντανακλά στην πλάτη, στον λαιμό και στα άνω άκρα.
• Βήχας με αφρώδη πτύελα.
• Απώλεια βάρους.

Πώς γίνεται η διάγνωση της αχαλασίας οισοφάγου;

 Η σωστή και έγκαιρη διάγνωση αποτελεί πάντα το πρώτο και σημαντικότερο βήμα στην αντιμετώπιση μιας νόσου. Έτσι, και στην περίπτωση της οισοφαγικής αχαλασίας, είναι σημαντικό να γίνουν οι παρακάτω ενέργειες και να επιβεβαιωθεί ότι πρόκειται για τη νόσο αυτή ή για άλλη περίπτωση με παρόμοια συμπτώματα.

Η διάγνωση, λοιπόν, ξεκινάει με τον χειρουργό να εξετάζει το ιστορικό του ασθενή ως προς τη δυσφαγία και τη δυσκαταποσία. Στη συνέχεια, γίνεται επιβεβαίωση της αχαλασίας, μέσω μιας μεθόδου η οποία λέγεται «μανομετρία».

Ωστόσο, υπάρχει περίπτωση να μην πρόκειται για αχαλασία, αλλά για ψευδοαχαλασία η οποία προέρχεται από καρκίνο γαστροοισοφαγικής συμβολής και δίνει παρόμοια εικόνα. Προκειμένου να ξεκαθαριστεί για ποια από τις δύο περιπτώσεις πρόκειται, ο χειρουργός θα πραγματοποιήσει, τέλος, γαστροσκόπηση.

Επιπλοκές της αχαλασίας

Οι επιπλοκές που μπορεί να προκληθούν σε έναν ασθενή με οισοφαγική αχαλασία είναι οι εξής:

• Απώλεια βάρους, λόγω της δυσφαγίας.
• Πνευμονία από εισρόφηση, εξαιτίας της παλινδρόμησης των τροφών.
• Οισοφαγίτιδα και έλκη οισοφάγου, λόγω των τροφών που παραμένουν στον οισοφάγο. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται φλεγμονές και διαβρώσεις στον βλεννογόνο του οισοφάγου.

Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία για άμεση αντιμετώπιση;

Η θεραπευτική αντιμετώπιση της αχαλασίας του οισοφάγου βασίζεται σε τρεις άξονες:

Φαρμακευτική θεραπεία

Τα ειδικά φάρμακα που λαμβάνει ο ασθενής συνήθως δε φέρνουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα.   

Ενδοσκοπική παρέμβαση

Ούτε η ενδοσκοπική παρέμβαση, όμως, είναι αποτελεσματική, καθώς η ανακούφιση των συμπτωμάτων που παρουσιάζει ο ασθενής είναι παροδική.

Χειρουργική επέμβαση

Το χειρουργείο αποδεικνύεται η πιο αποτελεσματική λύση για τη θεραπεία της αχαλασίας, με τη λαπαροσκοπική μυοτομή κατά Heller να είναι η ενδεδειγμένη μέθοδος αντιμετώπισης.

Λαπαροσκοπική μυοτομή κατά Heller

Η επέμβαση για την οισοφαγική αχαλασία ονομάζεται λαπαροσκοπική μυοτομή κατά Heller, η οποία γίνεται μέσω μικρών τομών από όπου διέρχεται το λαπαροσκόπιο και έχει διάρκεια 1-2 ώρες. Η λαπαροσκοπική τεχνική είναι η χειρουργική μέθοδος που συνιστάται για περιπτώσεις αχαλασίας, καθώς η αντίστοιχη ανοικτή επέμβαση δεν επιλέγεται πια.

Η λαπαροσκοπική μέθοδος παρουσιάζει τα εξής πολύ σημαντικά πλεονεκτήματα, γι’ αυτό και αποτελεί τη βασική τεχνική για τη θεραπεία της νόσου:

• Ο μετεγχειρητικός πόνος είναι ελάχιστος.
• Οι τομές που είναι απαραίτητο να διενεργηθούν είναι λίγες και μικρές.
• Το τελικό αισθητικό αποτέλεσμα είναι υψηλό.
• Ο απαραίτητος χρόνος νοσηλείας είναι πολύ σύντομος.
• Η επιστροφή του ασθενή στην καθημερινότητά του γίνεται άμεσα.

Ενδοσκοπική Μυοτομή POEM

Η ενδοσκοπική μυοτομή POEM είναι, τέλος, μία από τις πολύ πρόσφατες χειρουργικές τεχνικές για τις περιπτώσεις αχαλασίας του οισοφάγου, η οποία απαιτεί γενική νάρκωση. Κατά τη μέθοδο αυτή, γίνεται μυοτομή του κυκλοτερούς μυϊκού χιτώνα ενδοσκοπικά, μέσω τομής του βλεννογόνου. Ενώ φαίνεται ότι έχει καλά αποτελέσματα όσον αφορά τη δυσφαγία, παρουσιάζει πολύ υψηλά ποσοστά γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης (>50%) στη διετία. Επίσης, τα μακροχρόνια αποτελέσματα είναι άγνωστα.

Ο Διευθυντής Γενικής Χειρουργικής Ιατρικό Κέντρο Αθηνών Ψυχικού Δρ. Δημήτρης Ζησιάδης θα σας δώσει όλες τις πληροφορίες σχετικά με την αχαλασία στομάχου. Επικοινωνήστε μαζί του για να προβείτε στην απαραίτητη διάγνωση και για να ενημερωθείτε πλήρως για την ενδεδειγμένη θεραπεία, τη διατροφή που πρέπει να ακολουθήσετε και για οτιδήποτε άλλο χρειάζεται.